براساس اسناد تاریخی، برده‌داری در ایران تا پایان دوره قاجار رواج داشته است. بردگانی که در خدمت خانواده‌های ثروتمند بودند معمولا کارهای معمول منزل مثل نظافت، پخت و پز و نگه‌داری از کودکان را انجام می‌دادند و گاهی هم به عنوان بخشی از مهریه عروس تعیین می‌شدند.

اسناد.

همشهری آنلاین -پریسا نوری: مردانِ برده را «غلام» و «زرخرید»، بردگان سیاه را معمولاً «کاکاسیاه» و زنان را «کنیز» یا «کنیزک» می‌خواندند. بردگانی که در ایران به خدمت گرفته می‌شدند، عموما وارداتی بودند و از دو طریق به ایران آورده می‌شدند: یا حجاج ایرانی در موسم حج آنان را از مکه خریداری و از طریق شامات و عراق به ایران می‌آوردند یا برده‌فروشان آنها را از راه خلیج فارس به سواحل جنوبی کشور انتقال می‌داده‌اند.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

ورود سالیانه ۳ هزار برده به ایران

براساس گزارش‌ها در دوره ناصرالدین شاه و صدارت امیرکبیر، سالانه بین ۲ تا ۳ هزار برده به ایران وارد می‌شد و این روال کم و بیش تا پایان دوره قاجار ادامه داشته تا اینکه در بهمن ماه سال ۱۳۰۷ قانون لغو برده‌داری با مضمون «در مملکت ایران هیچ کس به عنوان برده شناخته نشده و هر برده به مجرد ورود به خاک یا آب‌های ساحلی ایران آزاد خواهد بود. هر کس‌ انسانی را به نام برده خرید و فروش کرده یا رفتار مالکانه نسبت به دیگری بنماید یا واسطه معامله و حمل و نقل برده شود، به یک تا سه‌سال حبس تأدیبی محکوم می‌شود.» توسط مجلس شورای ملی تصویب و به اجرا گذاشته است. تصاویر زیر مربوط به اسناد خرید و فروش برده در دوره قاجار است:

۱.سند فروش کنیز در دوره ناصرالدین شاه (سال ۱۲۴۶ شمسی)

طبق این سند که در تاریخ ۱۲۸۳ قمری (دوران سلطنت ناصرالدین‌شاه) نوشته شده، شخصی به اسم شاهزاده بانو فرزند مویدالدوله یک کنیز سیاه به اسم صنوبر را به مبلغ سی و پنج تومان سکۀ ناصرالدین‌شاهی به شخصی به اسم سلطانعلی میرزا فروخته است. از القاب و عناوین مفصلی که در سند به کار رفته پیداست که هر دو نفر از شاهزادگان و اعضای خاندان سلطنتی بوده‌اند. در انتهای سند قید شده است؛ «سوای قضایای آسمانی مثل مرگ و ناخوشی، چنانچه خدای نخواسته سرقتی یا فسقی از جاریۀ مرقومه [یعنی کنیز] ابراز شود، شاهزادۀ مشتری از یوم تحریر الی مدت سه ماه اختیار فسخ مبایعه را داشته باشد.»

اسناد خرید و فروش برده‌ در ایران دوره قاجاریه را ببینید

۲. سند فروش کنیز (۱۲۴۲ شمسی)

طبق این سند که در تاریخ ۱۲۷۹ قمری نوشته شده، شخصی به اسم حاجی غلامحسین شیرازی یک کنیز به اسم گلچمن را به مبلغ ۳۶ تومان نقره به مادر شخصی به اسم میرزا ابوطالب وزیر فروخته است. آنگونه که از القاب و عناوین طولانی مندرج در سند پیداست، شخص خریدار، مادر یکی از صاحب‌منصبان و اعیان وابسته به حکومت بوده است. در بخشی از سند آمده؛ «منتقل شد به علیا جاه معلی جایگاه، والدۀ عالیجاه رفعت‌جایگاه جلالت‌مدار و فخامت‌ انتشار میرزا ابوطالب وزیر.»

اسناد خرید و فروش برده‌ در ایران دوره قاجاریه را ببینید

۳. سند ازدواج و تعیین غلام و کنیز به عنوان مهریه (۱۲۹۸ شمسی)

در این سند ازدواج که در سال ۱۳۳۷ قمری تنظیم شده، مهریه به این شرح تعیین شده است: «پنجاه تومان وجه نقد، ده مثقال طلا به قیمت ده تومان، پنج من مس به قیمت پنج تومان، یک دست فرش به قیمت پنج تومان، یک غلام به قیمت پانصد تومان، یک دانگ خانه، یک قطعه زمین و یک کنیز.»

اسناد خرید و فروش برده‌ در ایران دوره قاجاریه را ببینید

۴. سند فروش کنیز (۱۲۹۸ شمسی)

براساس این سند شخصی به اسم بی‌بی فاطمه، کنیزی به اسم نوبهار و دخترش را به قیمت صد تومان به شخصی به اسم عالیه خانم فروخته است. از آنجا که تاریخ این سند با سند قبلی برابر است می‌توان گفت که قیمت این کنیز و دخترش در آن زمان جمعا برابر قیمت صد مثقال طلا بوده که به قیمت امروز برابر با ششصد میلیون تومان است.

اسناد خرید و فروش برده‌ در ایران دوره قاجاریه را ببینید

۵.سند ازدواج و تعیین مهریه (۱۲۳۳ شمسی)

این سند مربوط به عقد ازدواج ماه‌ پاره خانم، دختر بهرام میرزا و سلطان‌حسین میرزا، پسر احمدعلی میرزا در سال ۱۲۷۰ قمری است. این هر دو خانواده از اعیان و اشراف مشهور زمان قاجار و وابستگان خاندان سلطنت بوده‌اند. پدر عروس، بهرام میرزا معروف به معزالدوله فرزند عباس‌میرزای نایب‌السلطنه و نوۀ فتحعلی شاه قاجار است که در دوره‌های مختلف حکومت خوی، کردستان، کرمانشاه و فارس را به عهده داشته است. پدر داماد یعنی احمد علی میرزا نیز پسر نوزدهم فتحلی‌شاه قاجار بوده و مدت‌ها حکومت خراسان را به عهده داشته است. دختر او گلین خانم (خواهر داماد) نیز اولین همسر عقدی ناصرالدین‌شاه بوده است. مهریه‌ای که در این سند تعیین شده به این شرح است: «یک‌هزار تومان اشرفی، یک جلد قرآن، یک نفر غلام و یک نفر جاریه (کنیز) هر کدام به قیمت پنجاه تومان.»

اسناد خرید و فروش برده‌ در ایران دوره قاجاریه را ببینید

کد خبر 697477

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار دروازه طهرون

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 32
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 31
  • DE ۰۸:۵۹ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    22 2
    ای خاک عالم ما ایرانیان اینجوری بودیم ای وای بر ما
  • الی IR ۰۹:۱۵ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    12 0
    ای بابا
  • IR ۰۹:۲۰ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    33 5
    چه خوب که دوره ننگین قاجار تموم شد
  • IR ۰۹:۲۰ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    33 4
    بگید کی قانون برده داری رو لغو کرد
  • ناشناس IR ۰۹:۲۲ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    34 3
    الان هم نوع جدید برده داری با عناوین جدید وجود داره مثل این شرکتهای خصوصی خدماتی که افراد رو بدون دادن هیچگونه حق و حقوق قانونی بکار میگیرند و دست کمی از اینا ندارند .
  • IR ۱۱:۰۹ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    23 0
    چه سبک زندگی داشتن ایرانیان پیشین
  • Borzoo NO ۱۲:۳۷ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    26 5
    الان هم برده داری هست...اما فقط نامش عوض شده...مثل کارمندی که چندین سال با صداقت به دولت و هموطنان خدمت کرد...و بعد بنام تعدیل نیروی انسانی اخراج شد...
    • فیروز نظری IR ۱۴:۲۷ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
      27 1
      بله موافقم در برخی کارگاه‌ها و ادارات خصوصی کارکنان رو به بردگی میگیرن
    • IR ۰۸:۵۴ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۷
      12 0
      داش الان که همگی برده شدیم تو شرکتها باقرارداد سفید امضا زن وبچه رابکار میگیرند به خانمها زور میگن حتی دیدم خیانت هم کردن وخیلی چیزهای دیرگر از زمان قاچار صد برابر بد تره
  • IR ۱۴:۲۰ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    7 3
    چقدر بد
  • احمدوند IR ۱۴:۲۵ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    8 2
    فقر و فساد ریشه در هم دارند
  • IR ۱۴:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    11 3
    چه دوره سیاهی بوده چه روزگار تباهی
    • Khojaste IR ۱۵:۳۸ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
      16 0
      در خیلی از شرکت ها برای جوانان بدون سابقه کار هم همین وضعه ولی کسی کاری نمیکنه
  • مریم IR ۱۵:۱۴ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    6 0
    چقدر بده که مجبور به تحمل بودن
  • متین IR ۱۶:۱۴ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    4 1
    بیچاره ها چه میکردند
  • IR ۱۶:۱۵ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    7 1
    تاریخ سیاهی هستش
  • IR ۱۸:۰۴ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    11 0
    الان هم هست یک ذره باکلاس‌تر شده
  • فاطمه نجف ابادی IR ۱۸:۰۵ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    5 1
    از انسانیت بدور است
  • Blueberry IR ۱۸:۰۶ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    7 2
    همیشه از زمان عقب مانده ایم
  • ساعد IR ۱۸:۰۶ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    17 0
    الانم بعضی کارفرماها برده داری میکنن و قانون کار از کارگران حمایت نمیکنه
  • IR ۱۸:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    18 6
    لعنت با شاهان قاجار
    • IR ۱۸:۴۵ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۷
      3 6
      ببند دهان را
  • مائده IR ۱۸:۰۹ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    9 4
    خدا ازشون نگذرد
  • IR ۱۹:۲۴ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    4 0
    مردم قاجار 🤢
  • نادری IR ۱۹:۲۷ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    1 1
    ما مردم عادت کردیم
  • ایرانیم IR ۱۹:۲۸ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    11 8
    پس تمدن ۲۵۰۰ساله اینجوری بوده عجب
  • IR ۲۰:۵۶ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    17 2
    برده داری تا همین یکی دو قرن اخیر در بسیاری از کشورهای جهان قانونی بود. تنها بعد از انقلاب فرانسه بود که با مطرح شدن اصل آزادی و برابری انسان ها، به تدریج کشورها به فکر غیر قانونی کردن برده داری افتادند.طبعا در ایران هم که تا قبل از مشروطه برده داری هر چند بسیار کمرنگ ولی قانونی بود. با انقلاب مشروطه و پذیرش اصل آزادی و برابری انسانها در قانون اساسی، زمینه برای تصویب قانون منع برده داری فراهم شد.
  • IR ۲۲:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۶
    9 9
    ای بابا ، ما کلی به تاریخ 2500 ساله مون افتخار می کردیم تا حالا !
  • مهدی IR ۱۰:۳۲ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۷
    9 0
    دم اون حکومتی که این قانون ننگین رو ملغی کرد و ازبین برد...گرم....چه حکومتی بوده؟کسی خبر داره؟؟
  • مهری IR ۱۱:۲۵ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۷
    5 6
    چه القاب و عناوین مسخره آیی داشتن خداروشکر سرنگون شدن
  • 2540161707 IR ۱۳:۵۴ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۷
    1 11
    لعنت بر شاهان سلطنتی
  • IR ۱۵:۳۹ - ۱۴۰۱/۰۵/۲۸
    0 3
    لعت بر دوره ننگین قاجار